Egzama Nedir ve Nasıl Geçer?
Egzama, cildin iltihaplanmasına neden olan yaygın bir deri hastalığıdır. Tıp literatüründe “atopik dermatit” olarak da bilinen bu rahatsızlık, kaşıntı, kızarıklık, kuruluk ve bazen ciltte çatlaklara sebep olabilir. Egzama genellikle kronik bir seyir izler ve zaman zaman alevlenmeler gösterir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen egzama, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Cilt bariyerinin zayıflaması, bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi, çevresel faktörler, stres ve genetik yatkınlık egzamanın başlıca nedenleri arasında yer alır. Bu nedenle tedavi süreci yalnızca semptomları baskılamayı değil, aynı zamanda tetikleyici faktörleri de ortadan kaldırmayı hedeflemelidir.
Egzama Türleri Nelerdir?
Egzamanın farklı alt türleri vardır ve her biri kendine özgü belirtiler ve tetikleyicilerle karakterizedir:
Atopik Dermatit
En yaygın egzama türüdür ve genellikle çocukluk döneminde başlar. Genetik geçişlidir ve astım veya alerjik rinit gibi alerjik hastalıklarla birlikte görülme olasılığı yüksektir.
Kontakt Dermatit
Cilt ile doğrudan temas eden bir maddeye karşı gelişen alerjik ya da tahriş edici reaksiyonlar sonucu oluşur. Örneğin sabunlar, deterjanlar, nikel içeren takılar veya parfümler bu tür egzamayı tetikleyebilir.
Seboreik Dermatit
Özellikle saçlı deri, kaşlar, burun kenarları ve kulak arkasında yağlı ve pullu döküntüler şeklinde görülür. Mantar enfeksiyonlarıyla bağlantılı olabileceği düşünülmektedir.
Numüler (Diskoid) Egzama
Dairesel, madeni para şeklinde döküntülerle kendini gösterir. Genellikle kış aylarında ortaya çıkar ve yoğun kaşıntıya neden olur.
Egzamanın Belirtileri ve Teşhisi
Egzama belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterse de en sık görülen bulgular şunlardır:
- Yoğun kaşıntı
- Kızarıklık ve ciltte sıcaklık hissi
- Kuruluk ve ciltte pullanma
- Kabuklanma veya sıvı sızıntısı
- Ciltte çatlaklar veya kalınlaşma
Teşhis genellikle dermatolojik muayene ile konur. Bazı durumlarda cilt biyopsisi veya alerji testleri gerekebilir. Egzamanın kronik bir rahatsızlık olması, doğru tanı ve uzun vadeli bir takip planını zorunlu kılar.
Egzamanın Nedenleri ve Tetikleyiciler
Egzama, tek bir nedene bağlı olarak gelişmeyen karmaşık bir hastalıktır. En yaygın tetikleyici faktörler şunlardır:
- Genetik yatkınlık: Ailede egzama öyküsü olan bireylerde risk daha yüksektir.
- Alerjenler: Polen, ev tozu akarları, hayvan tüyü gibi alerjenler tetikleyici olabilir.
- Kimyasal maddeler: Temizlik ürünleri, sabunlar ve deterjanlar cildi tahriş ederek egzamayı kötüleştirebilir.
- Stres: Psikolojik stres, bağışıklık sisteminin tepkisini değiştirerek egzama ataklarını tetikleyebilir.
- İklim: Soğuk ve kuru hava, cilt kuruluğunu artırarak belirtileri şiddetlendirebilir.
Bu faktörlerin bilinmesi, hastalığın kontrol altına alınmasında büyük rol oynar. Kişisel tetikleyicilerin belirlenmesi ve bunlardan kaçınılması, tedavinin başarısını artırır.
Egzama Tedavi Yöntemleri
Egzamanın kesin bir tedavisi olmasa da, uygun yöntemlerle semptomlar önemli ölçüde kontrol altına alınabilir. Tedavi genellikle aşağıdaki yaklaşımları içerir:
Nemlendiriciler (Emoliyanlar)
Cilt bariyerinin güçlenmesi için düzenli olarak nemlendirici kullanımı çok önemlidir. Parfümsüz ve alerjen içermeyen ürünler tercih edilmelidir. Günde en az iki kez uygulanması önerilir.
Kortikosteroid Krem ve Merhemler
İltihaplanmayı azaltmak için doktor tarafından reçete edilen kortizonlu kremler kısa süreli kullanımlarda etkilidir. Uzun süreli kullanımda yan etkiler oluşabileceğinden dikkatli olunmalıdır.
Antihistaminikler
Yoğun kaşıntıyı azaltmak için kullanılan antihistaminik ilaçlar, özellikle gece kaşıntılarını önlemeye yardımcı olabilir.
Işık (Fototerapi) Tedavisi
Orta ve şiddetli egzama vakalarında UVB ışık tedavisi uygulanabilir. Dermatoloji uzmanı gözetiminde yapılması gereklidir.
Biyolojik Tedaviler
Son yıllarda egzama tedavisinde biyolojik ilaçlar da gündeme gelmiştir. Bu tür ilaçlar, bağışıklık sistemini hedef alarak iltihaplanmayı azaltır.
Egzamadan Korunma ve Günlük Yaşam Önerileri
Tedavinin yanı sıra günlük yaşamda bazı önlemlerle egzamanın kontrol altında tutulması mümkündür:
- Cildi her zaman nemli tutmak
- Alerjen ve tahriş edici maddelerden uzak durmak
- Pamuklu ve bol kıyafetler tercih etmek
- Ilık suyla kısa süreli banyo yapmak
- Stres yönetimi teknikleri uygulamak
- Egzersiz yaparken terlemeyi minimumda tutmak ve sonrasında hemen duş almak
Bu basit ama etkili yöntemler, egzama ataklarının sıklığını ve şiddetini azaltabilir.
Egzama ile Başa Çıkmanın Psikolojik Yönü
Kronik bir hastalık olan egzama, sadece fiziksel değil aynı zamanda psikolojik olarak da bireyleri etkileyebilir. Sürekli kaşıntı ve görünüm kaygısı, sosyal izolasyona ve özgüven kaybına yol açabilir. Bu nedenle psikolojik destek almak, stres yönetimi tekniklerini öğrenmek ve egzamayı kabullenmek iyileşme sürecinin bir parçası olmalıdır.
Danışman Klinik’te Egzama Tedavisi
Egzama tedavisi bireye özgü planlanmalıdır. Danışman Klinik olarak, uzman dermatologlarımızla egzama tanı ve tedavisinde en güncel yöntemleri uyguluyoruz. Cilt tipinize ve yaşam tarzınıza özel çözümlerle egzama ile daha rahat bir yaşam sürmeniz mümkün. Detaylı bilgi ve randevu için hemen web sitemizi ziyaret edin.
👉 https://danismanklinik.com.tr/